Dit is een publicatie van Eindhovens Dagblad
Ouderen en mensen met een beperking of met minder relevante werkervaring lijken eindelijk meer kans te maken op de arbeidsmarkt. In de zoektocht naar personeel verbreden bedrijven hun horizon.
Krapte op de arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt is nog nooit zo krap geweest als nu en daar hebben veel werkgevers last van. Bijna 60 procent van de mkb-bedrijven zegt moeite te hebben met het vinden van de juiste kandidaten, blijkt uit de nieuwste BedrijvenMonitor van verzekeraar Interpolis.
Om het nijpend tekort aan personeel het hoofd te bieden, geeft nu bijna de helft van de werkgevers aan te kijken naar een ruimere doelgroep dan voorheen. Het gaat onder anderen om oudere werknemers en om mensen met een fysieke of mentale beperking. Van de grotere mkb-bedrijven zegt liefst 58 procent te kijken naar een bredere groep kandidaten, bij kleine mkb’ers gaat het om 44 procent.
Oudere werknemers of werknemers met een achtergrond in een ander werkveld kunnen zorgen voor nieuwe, frisse inzichten
René Voets, directeur bedrijven bij Interpolis, spreekt van ‘opmerkelijk veel ondernemers’. Het laat volgens hem zien hoe groot de noodzaak voor ondernemers is om mensen te vinden. Hij vindt het een goede ontwikkeling dat werkgevers hun horizon verbreden en niet meer zoeken naar een schaap met vijf poten.
Het kan het personeelstekort terugdringen, het helpt mensen aan het werk die normaliter moeilijk een baan vinden, én het draagt bij aan meer diversiteit binnen een organisatie. ,,Oudere werknemers of werknemers met een achtergrond in een ander werkveld kunnen weer zorgen voor nieuwe, frisse inzichten’’, zegt Voets.
MKB-Nederland onderschrijft dat. Volgens de ondernemersorganisatie zijn werkgevers zich er bewuster van geworden dat ze op een bepaalde manier naar personeel kijken en dat ze met een bredere blik meer mensen bereiken. ,,Vaak zijn er in bedrijven onbewust wervingsprocessen ontstaan, waarbij het niet zozeer draait om wat mensen wél kunnen, maar juist te veel om hoe en door wie de functie voorheen werd ingevuld. Terwijl met aanpassingen aan bijvoorbeeld de vacature bepaalde kandidaten ineens wel in aanmerking komen’’, legt woordvoerster Mieke Ripken uit.
Dakloos
Dat is ook de overtuiging van Willy Swinkels (52) van Swinkels Glas. De ondernemer uit Eindhoven kwam twintig jaar geleden al tot de conclusie dat hij op de reguliere manier niet aan voldoende personeel zou komen. Hij besloot op een andere manier mensen te werven. Inmiddels heeft hij 27 mensen in dienst en 70 procent van hen heeft een andere achtergrond dan glaszetter. Verschillende medewerkers zijn ooit dakloos geweest, zijn al op leeftijd, hebben een beperking, zijn schoolverlaters of ooit naar Nederland gevlucht. Problemen om mensen te vinden heeft hij niet.
We leren iedereen het vak. Dat klinkt heel mooi, maar we moeten natuurlijk ook wel
Een van zijn nieuwste aanwinsten is de 61-jarige Els Kneepkens. Ze werkte tot voor kort bij een ander bedrijf, waar ze ‘in een functie werd gestopt’ die ze niet wilde. Even heeft zij zich wel zorgen gemaakt of ze gezien haar leeftijd elders nog aan het werk kon komen. Maar dat bleek onnodig: in augustus kon ze bij Swinkels aan de slag als administratief medewerkster. ,,Gelukkig ben ik hier met open armen ontvangen. Het voelt voor mij als een warm bad’’, vertelt ze. ,,Ik hoop hier tot aan mijn pensioen te kunnen blijven werken.’’
Volgens Swinkels is het een kwestie van mensen vertrouwen en niet zo krampachtig vasthouden aan ideeën over hoe of wat iemand zou moeten zijn. ,,We leren iedereen het vak. Dat klinkt heel mooi, maar we moeten natuurlijk ook wel. Want zie maar een glaszetter te vinden met twintig jaar ervaring. En als je hem vindt, dan is er misschien ook wel iets mis mee.’’
Zijn ervaring met mensen die niet in de reguliere kaartenbakken voorkomen, is positief. Maar hij geeft toe: het gaat ook weleens mis. Zo vielen enkele medewerkers terug in oude gedragingen, vertrok een aantal vrij snel weer of stuurde Swinkels ze zelf weg. ,,Ik heb bijvoorbeeld een medewerker gehad die het gevaar van glas niet inzag. Uit veiligheidsoverwegingen voor hemzelf en voor zijn collega’s hebben we gekeken of hij bij een ander bedrijf terechtkon en dat is gelukt. Het mooie is: hij komt regelmatig nog langs voor een praatje en een bakkie.’’
Vangnet
Swinkels, die ooit samen met een aantal bedrijven een collectief is gestart om op een andere manier personeel te werven, vindt dat ondernemers soms te moeilijk denken. ,,Een mismatch zie je ook in reguliere bedrijven gebeuren, dus daar moet je niet te zwaar aan tillen. Als je mensen nodig hebt en je kunt ze niet vinden, dan moet je kijken naar alternatieve mogelijkheden.’’ Ook vindt hij dat de overheid de ondernemer beter zou moeten voorlichten over een mogelijk vangnet als mensen uitvallen die vanuit een achterstand zijn ingestroomd.
Vooral voor kleine mkb-bedrijven kan het wel een lastige opgave zijn om nieuwe mensen te vinden en vast personeel binnenboord te houden, meent Hans Biesheuvel van ondernemersorganisatie ONL. ,,Zeker kleine bedrijven weten niet altijd waar ze mensen moeten zoeken.’’ Zo wijst hij erop dat ondernemers soms ook meewerken in de zaak, de boekhouding doen en zich bezighouden met de inkoop. ,,Daar komen de hogere energierekening, lonen en inflatie nu nog eens bovenop. Het brengt veel onrust teweeg en het ziet er niet naar uit dat het op kortere termijn makkelijker wordt.’’
Dat er inmiddels een kentering op de arbeidsmarkt gaande is, signaleert ook Harry van Dalen, hoogleraar economie en onderzoeker bij het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. Volgens hem is die verandering overigens al ingezet voor corona. Zo kwam een paar jaar geleden in allerlei werkgeversonderzoeken al het beeld naar voren dat bedrijven steeds meer kijken naar oudere werknemers. ,,En in die tijd was de situatie op de arbeidsmarkt minder nijpend, dus je kunt je goed voorstellen dat nu meer bedrijven een bredere doelgroep werven.’’
Volgens René Voets (Interpolis) is het belangrijk dat werkgevers niet alleen bezig zijn met werven van nieuw personeel, maar ook bestaande medewerkers blijven ‘binden en boeien’. ,,Je hebt er niets aan als je nieuwe mensen klaarstoomt voor een functie en bestaande krachten vervolgens ziet vertrekken.’’