Race naar emissievrij
80% van de bouwprojecten die de Nederlandse overheid financiert, moet tegen 2030 volledig emissievrij zijn. Dus geen dieselmotoren meer, maar alleen elektrische kranen, graafmachines en vrachtwagens. Die omschakeling dwingt heel wat bedrijven tot innovatie. Willen ze in 2030 nog projecten uitvoeren voor de overheid, dan zullen ze moeten afstappen van hun ronkende dieselkranen.
Die boodschap heeft Mart van der Zanden maar al te goed begrepen. Zijn bedrijf, een aannemingsbedrijf voor grond-, weg-, en waterbouw, sloopwerk en milieukundige saneringen, loopt voorop in de race naar emissievrij. Mart legt uit waarom: “2030 zal er veel sneller zijn dan je denkt. Zo’n grote overstap gaat niet lukken als je die in één keer wil maken. Je moet werken in kleinere tussenstappen. Daarom wachten we niet tot het laatste moment om in actie te komen, maar zetten we nu al stappen vooruit.”
Batterij van 27,5 ton
Inmiddels heeft Van der Zanden veel kleine stappen gezet richting emissievrij. Op hun terrein liggen maar liefst 2.400 zonnepanelen, goed voor een vermogen van 1 miljoen kWh. Al hun klein gereedschap werkt elektrisch, inclusief een zogenaamde miniloader, een kleine graafmachine. Maar het meest in het oog springend zijn de grote machines. In het wagenpark van Van der Zanden staan een grote elektrische rupskraan van 35 ton en drie van de grootste mobiele batterijen ter wereld. Elk van de batterijen weegt 27,5 ton en heeft een vermogen van 2,3 MWh. De volgende grote jongen, een mobiele kraan van 17 ton, is inmiddels geleverd. Mart: “Die elektrische kranen werken super, maar ze kosten veel geld. Die investeringen moeten we natuurlijk terugverdienen, dus ook de opdrachtgever betaalt er geld voor. Je moet al snel drie keer zoveel neertellen om met een elektrische kraan te werken. En daar staat natuurlijk niet iedereen voor open. Het is dus niet zo eenvoudig om het betaalbaar te houden.”
Nederlandse primeur
Ondanks de uitdagingen zijn er heel wat succesverhalen voor Van der Zanden. Hun elektrische graafmachine en de twee mobiele batterijen beleefden hun primeur in 2023, tijdens een sloop in hartje Breda. De sloop van de vroegere Harley-Davidson garage was de eerste echte emissieloze opdracht voor Van der Zanden en meteen ook de eerste in heel Nederland. Iets waar Mart terecht trots op is: “Eerst was het de bedoeling om de sloop met onze gewone machines uit te voeren. Maar na een gesprek met de opdrachtgever over onze inspanningen, was hij helemaal mee. Uiteindelijk hebben we de hele opdracht uitgevoerd met alleen maar elektrische werktuigen.”
Inspireren
De inspanningen die Van der Zanden vandaag al doet, gaan veel aannemers de komende jaren ook moeten doen. Hun werk kan dus zeker inspirerend zijn voor anderen. Mart: “Ik vind het zelf heel inspirerend om Brabants Besten te zijn. Ik kan nog heel veel leren van anderen, maar hopelijk kan ik anderen ook inspireren om een steentje bij te dragen. Iedereen van ons ziet dat het zo niet verder kan met het klimaat. We moeten dus allemaal de omschakeling maken.”