Dit is een publicatie van KVK.
De schaarste aan grondstoffen, de hoge energieprijzen en andere oplopende kosten zullen voor ondernemers een stevig stempel drukken op 2023. Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, ziet ondanks deze sombere ontwikkelingen nog wel kansen. “We moeten meer investeren in onze strategische autonomie.” Vonhof is een van de zeven experts die een visie geeft op de trends en kansen die zij signaleren voor volgend jaar.
Welke trends zie jij komend jaar voor het mkb?
Trend 1: verduurzamen of stoppen
“De blik op volgend jaar wordt verduisterd door de gevolgen van geopolitieke spanningen in de wereld. We hebben te maken met schaarste aan grondstoffen en energie, omdat leveringen vanuit de hele wereld onder druk staan. De wereldeconomie is aan het resetten. Dat zet een aantal zaken in een versnelling of juist op de rem. De energietransitie die was ingezet om de klimaatdoelen te halen, wordt onder druk van stijgende energieprijzen enorm versneld. Mkb-ondernemers zoeken mogelijkheden om energie te besparen en te verduurzamen, om te kunnen blijven produceren. Maar door de buitengewone prijsontwikkeling zullen met name energie-intensieve mkb’ers een enorme uitdaging hebben. Daarbij hebben we ook te maken met een ongelijk internationaal speelveld. Sommige landen geven ruimere steunmaatregelen dan andere. Ondernemers zullen het komende jaar keuzes moeten maken. Hoopvolle keuzes, door de transitie naar duurzaamheid te maken, of negatieve keuzes, door te stoppen met produceren of zelfs failliet te gaan. Het wordt een ingewikkeld jaar.”
Trend 2: war on talent
“Nog een negatieve trend is de krapte op de arbeidsmarkt, de ‘war on talent’ die is losgebarsten. Het wordt een stevige uitdaging om hier oplossingen voor te vinden. Aan de andere kant zal deze trend de digitalisering en robotisering versnellen; investeringen op dit vlak worden aantrekkelijker. Maar dan moet je wel kúnnen investeren. Arbeidsintensieve bedrijfstakken zoals de horeca of sommige productiebedrijven moeten nadenken over hoe ze meer mensen aan het werk krijgen, of hoe ze mensen meer kunnen laten werken. Daarvoor zullen ze ook moeten kijken naar groepen die ze eerder misschien niet zo in beeld hadden, zoals ouderen. Belangrijk is wel dat als mensen meer gaan werken, ze daar ook iets aan overhouden. Dat betekent vooral dat de kosten op arbeid omlaag moeten, want van elke euro méér loon houden mensen erg weinig over. Ondernemers kunnen de extreem hoge inflatie van nu onmogelijk volledig compenseren. Daarom is het goed dat het kabinet geld uittrekt voor de koopkracht en om de hoge energierekening van huishoudens deels te compenseren.”
Welke kansen zijn er voor ondernemers?
“Ondernemers zijn dwangmatig optimistisch, dus kansen zijn er altijd. Mede als gevolg van corona en de problemen die toen speelden, is het besef ontstaan dat we als land of als continent een aantal zaken zelf moeten kunnen produceren, waardoor we minder afhankelijk worden van andere landen. Strategische autonomie heet dat. Daarnaast heeft het kabinet de ambitie om in Nederland een goed vestigingsklimaat te hebben. We moeten daarom ondernemers de kans geven te investeren in het dichterbij halen van de productie. Met onze high tech-industrie, kennisinstituten en producerende bedrijven moeten we daar als Nederland toe in staat zijn. Het kabinet moet hierop een visie ontwikkelen. Daarnaast is corona nog niet verdwenen. Ook ondernemers moeten zich daar goed op instellen. Corona kan nog steeds een risico zijn, maar het biedt ook kansen om je werkproces versneld te digitaliseren en te investeren in het welzijn en welbevinden van je medewerkers.”
Lees verder